Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

ΠΡΟΒΟΛΗ ΤΗΣ ΤΑΙΝΙΑΣ "ΤΟ ΚΥΜΑ"

«ΤΟ ΚΥΜΑ»
(DIE WELLE, 2008)
 Σκηνοθεσία: Ντένις Γκάνσελ. Σενάριο: Ντένις Γκάνσελ, Τοντ Στράσερ, Πίτερ Θόρνγορθ. Ηθοποιοί: Γιούργκεν Φόγκελ, Φρέντερικ Λάου, Μαξ Ρίμελτ, Τζένιφερ Ούλριχ, Κριστιάνε Πάουλ. 101 λεπτά.

Η γερμανική ταινία «Το Κύμα» σε σκηνοθεσία του Ντένις Γκάνσελ,
πραγματεύεται τη χρήση ενός ανορθόδοξου αλλά διδακτικού πειράματος σ’ ένα
σχολείο, που έχει στόχο να δείξει στους μαθητές τον τρόπο λειτουργίας και τις
συνέπειες των ολοκληρωτικών καθεστώτων. Βασίζεται σε ένα πραγματικό περιστατικό
που διαδραματίστηκε σε γυμνάσιο του Palo Alto της Καλιφόρνιας και το οποίο
αποτυπώθηκε αργότερα στο μυθιστόρημα με τίτλο “The Wave” του Morton Rhue. Στο
γυμνάσιο αυτό φέρεται να οργανώθηκε ένα πείραμα με ονομασία «Το Τρίτο Κύμα»
(ονομασία εμπνευσμένη από το Τρίτο Ράιχ), το οποίο πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις και
σταμάτησε πέντε μέρες μετά την εφαρμογή του.
Ο αντισυμβατικός καθηγητής Ράινερ Βένγκερ, αναλαμβάνει στα πλαίσια του
μαθήματος της Πολιτικής Αγωγής να διδάξει στους μαθητές του τις συνθήκες ζωής
στην απολυταρχία. Θεωρώντας ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας είναι ανιαρές
και αναποτελεσματικές, προτείνει ένα πείραμα με αυστηρούς κανόνες πειθαρχίας˙
χρήζει τον εαυτό του αρχηγό, συγκροτεί με τους μαθητές μια ομάδα, το «κύμα»,
υιοθετείται ένας κοινός χαιρετισμός, κοινή ενδυμασία, καθώς και ένα διακριτικό σήμα
για την ομάδα και τα μέλη της συμπεριφέρονται ως επίλεκτα μέλη μιας κοινότητας,
όπου όλοι είναι μεταξύ τους ίσοι. Περιθωριοποιημένοι για διάφορους λόγους μαθητές
αισθάνονται πια ίσοι με τους συμμαθητές τους, ενθουσιασμένοι με την ομοιομορφία
που επιβλήθηκε και η οποία εξάλειψε φαινομενικά τις όποιες διαφορές τους. Ένα
παραμελημένο παιδί από διαλυμένη οικογένεια αισθάνεται επιτέλους ίσο με τους
συμμαθητές του, ένας μαθητής τουρκικής καταγωγής είναι ίσος με τους γερμανούς
κ.ο.κ. Το πείραμα ενθουσιάζει τους μαθητές, που αισθάνονται μέλη μιας ενδο-ομάδας
με αμοιβαία αντιληπτές ομοιότητες, ενώ η συμπεριφορά τους καθορίζεται με βάση τα
γνωστικά πρότυπα των χαρακτηριστικών που ορίζουν την ομάδα. Οι μαθητές αποκτούν
μια κοινωνική ταυτότητα, διαφορετική από τις ατομικές ταυτότητες που έφερε καθένας,
πριν τη συμμετοχή στο πείραμα. Όταν η κατάσταση αποκτά διαστάσεις και εκτός του
σχολικού περιβάλλοντος, γίνεται σαφές πως τα όρια μεταξύ πειράματος και
πραγματικότητας είναι συγκεχυμένα και ρευστά. Ο καθηγητής αποδεικνύει στους
μαθητές πως είναι εύκολο να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες για την άνοδο του
φασισμού, ακόμα και σε κοινωνίες που βίωσαν ανάλογες καταστάσεις στο παρελθόν,
αλλά οι επιπτώσεις του πειράματος ξεπερνούν τις όποιες προβλέψεις του και η
κατάληξη είναι τραγική.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου